Het beeld van de uitvaartbranche als ‘echte mannenwereld’ is achterhaald

Vandaag is het Internationale Vrouwendag. Een dag die in het teken staat van emancipatie, gelijke kansen en participatie. Hoe is het om als vrouw te werken in een branche die van oudsher als typisch mannenbolwerk bekend staat? We spraken twee van onze vrouwelijke uitvaartadviseurs over hun werk, motivatie en of ze weleens aanlopen tegen ongelijkheid die te maken heeft met gender.

Werken als uitvaartadviseur

Judy Tamboer werkt ruim zes jaar als uitvaartverzorger: “Als uitvaartadviseur ben ik verantwoordelijk voor het van A tot Z plannen en begeleiden van een uitvaart. Vanaf het moment dat de melding van overlijden binnenkomt tot en met het nazorgtraject. Ik ga om tafel zitten met de familie over wensen, budget en de mogelijkheden. Ik ondersteun ze bij het vormgeven van een persoonlijk afscheid waarin het leven van een overledene centraal staat. Ik begon mijn carrière ergens anders, ik zat bij de politie, als een van de enige twee vrouwen in een heel team. Daar liep ik regelmatig tegen allerlei vooroordelen rondom mijn vrouwelijkheid aan. Toen ik ruim zeven jaar geleden de uitvaart van een goede vriendin bezocht, kwam de optie van werken als uitvaarondernemer in beeld. Ik zag hoe het er achter de schermen aan toeging en voelde zelf hoe belangrijk goed afscheid kunnen nemen is voor het rouwproces. Dat maakte dat ik de overstap naar deze branche maakte.”

Kwaliteit en persoonlijkheid

“In dit werk is het belangrijk dat je empathisch bent, goed om kan gaan met de emoties rond een verlies en helder en eerlijk bent in je communicatie. Of dat uitvaartadviseur tot een typisch vrouwen- of mannenberoep maakt weet ik niet. Ik denk dat we die tweedeling moeten ontstijgen. Het gaat meer over het hebben van bepaalde kwaliteiten en persoonlijkheidskenmerken dan over geslacht of gender.“ Debora Elderkamp-Oole beaamt dat: “Ik ben nu anderhalf jaar werkzaam bij Van der Spek. Als ik bij ons op de werkvloer kijk, zie ik gelukkig net zoveel vrouwen als mannen rondlopen. Ik heb nog nooit een situatie meegemaakt waarin ik merkte dat ik anders behandeld werd omdat ik een vrouw ben. Iedereen werkt vanuit zijn eigen intrinsieke motivatie. Het gaat in dit werk om een menselijke verbinding met nabestaanden aangaan en dat heeft niks met geslacht te maken. Mensen prikken er snel doorheen als je contact niet oprecht is.”

Stevig in je schoenen

De afgelopen jaren hebben er veel verschuivingen plaatsgevonden in de uitvaartbranche. Vroeger was dit misschien een typische mannenwereld, maar de tijden veranderen. Het is een branche die al lang niet meer conservatief of traditioneel is en waar – met name de laatste jaren- veel ruimte is voor nieuwe ontwikkelingen. Judy: “Er zijn veel verschillende afdelingen en partijen betrokken bij de organisatie van een uitvaart. Intern én extern. Denk aan verzorging, vervoer, begraafplaatsbeheer of de medewerkers van een crematorium. Een uitvaart kun je maar één keer doen, dus alles moet op de dag zelf vlekkeloos verlopen. Dan moet je als uitvaartadviseur wel stevig in je schoenen staan. Je moet ook kunnen zeggen: dit is wat ik met de familie heb afgesproken, dus dit is ook hoe we het gaan doen. Dan moet je ook echt de leiding durven nemen, al die verschillende eilandjes bij elkaar brengen. Ik heb nooit het gevoel dat ik anders word behandeld omdat ik een vrouw ben, maar in zulke situaties moet je wel van je af durven bijten en niet over je heen laten lopen.”

Niet serieus genomen

Debora gaat verder: “Ik werkte hiervoor in de technische sector, las- en snijtechniek om precies te zijn. In deze branche had ik met regelmaat het idee dat ik harder mijn best moest doen om serieus genomen te worden dan mijn mannelijke collega’s. Dan werd in een gesprek echt getest of ik wel wist waar ik het over had. Werd er regelmatig getwijfeld aan mijn technische kennis en kunde. Gelukkig is dat in deze branche heel anders, ik denk dat het in dit werk vooral belangrijk is om jezelf te blijven. Mensen kiezen voor Van der Spek, omdat we enerzijds professioneel zijn, maar tegelijkertijd ook heel persoonlijk werken. Al het personeel werkt uniform, maar iedereen brengt zijn eigen bijzondere kwaliteiten mee. Dat maak ook iedere uitvaartleider anders, man of vrouw doet er dan niet toe. We doen hetzelfde werk, maar iedereen geeft er een eigen touch aan. Daarom is de match met een uitvaartadviseur en een familie ook zo belangrijk. Daar kijken we als onderneming heel goed naar. Die tijd en aandacht -het oog voor detail- is wat het verschil maakt.”

Thuis op de werkplek

Hoewel er op genoeg (werk)plekken nog veel werk te doen is op het gebied van diversiteit, inclusiviteit en emancipatie, geven beiden uitvaartadviseurs aan blij te zijn met een werkgever die bewust bezig is met maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het personeel vormt het hart van een onderneming. De werkvloer moet een plek zijn waar iedereen zich thuis en gehoord moet voelen. Judy sluit zich hierbij aan: “Stel mijn dochters zouden over 20 jaar uitvaartondernemer willen worden, dan hoop ik dat de uitvaartbranche een plek is en blijft waar voor iedereen ruimte is. Ongeacht geloof, levensovertuiging, culturele achtergrond, leeftijd of gender. Wat ik mijn dochters in het kader van Internationale Vrouwendag tot slot nog heel graag zou willen meegeven is: economische zelfstandigheid. Een groot deel van de vrouwen in Nederland is niet financieel onafhankelijk. Daar spelen natuurlijk veel factoren in mee, die zijn voor iedereen anders, maar dat zou ik ze echt willen meegeven. Zorg dat je op je eigen benen staat.“